INTRODUCTIE
Zwangerschap is niet altijd een vreugdevolle verschijning voor vrouwen. Wanneer men ongewenst zwanger raakt, of wanneer men voor medische redenen een zwangerschap door abortus dient te beëindigen, ontstaat er een zeer ingrijpende gebeurtenis voor de vrouw en haar (eventuele) partner.
Er vinden jaarlijks naar schatting ±30.000 abortussen plaats, waarvan ¼ medisch (door gebruik van medicijnen) en de overgrote meerderheid door een chirurgische procedure. Meer dan 80% van de abortussen vindt plaats in het eerste gedeelte van de zwangerschap (1e trimester) en in de leeftijdscategorie van 25-30 jaar. Meer dan de helft van de behandelde vrouwen had al een of meerdere kinderen.
Een abortus (inclusief overtijdbehandeling) is een crisissituatie die
zeer traumatisch is en waarbij beslissingen veelal onder druk genomen worden. Veel vrouwen ervaren angst voor afwijzing, het gevoel niet opgewassen te zijn tegen de situatie, paniek, verwarring en een verlies van zelfvertrouwen.
Hierdoor ontstaat een zeer traumatische situatie die zich vaak voortzet in de vorm van het ontwikkelen van Posttraumatische Stress-verschijnselen (PTSV) door een Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS) en trauma.
Ik spreek persoonlijke liever over Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV), omdat een vrouw met PTSS niet ‘gestoord’, 'verstoord' is of ‘permanent kapot’ – wel is men tijdelijk verwond en heeft men dringende professionele en in PTSS en trauma gespecialiseerde hulp nodig.
Het probleem voor vrouwen na een abortus begint doordat zorg professionals in het algemeen niet opgeleid zijn om abortus trauma tijdig te signaleren. Wanneer er van signalering later wel sprake is onderkend men de PTSS niet, maar gaat men over tot symptoom-bestrijding, wat in het ergste geval leidt tot verdere traumatisering en isolement.
GEVOLGEN VAN ABORTUS
Abortus heeft voor vele vrouwen minder vanzelfsprekende en haast niet bespreekbare negatieve niet-lichamelijke gevolgen. Ik richt mij in dit artikel specifiek op deze niet-lichamelijke gevolgen die ontstaan door trauma en PTSS na abortus.
De zorg professionals die zich wel richten op abortus trauma en de gevolgen hiervan worden hier vaak op aangekeken en soms door hun collega’s geïsoleerd. Hierdoor is het voor vrouwen (en (ex-)partners) die getraumatiseerd zijn door abortus best moeilijk om voor hen geschikte professionele hulp te vinden.
Er wordt nog wel uitgegaan van een periode van rouw na een abortus, maar net als met ieder ander trauma – op een gegeven moment heeft de omgeving er genoeg van en vindt men het wel ‘welletjes’ en moet men zich verder niet aanstellen en het gewone leven weer oppakken en doorgaan met het leven. Wanneer dit niet of onvoldoende lukt, voelt men zich meer en meer geïsoleerd en verstoten van familie en vrienden.
Vele vrouwen weten nog precies de datum van de abortus en hoe hun leven door de abortus beïnvloed is en hierna ‘anders’ is verlopen. Ook herinneren zij zich de aanvullende traumatisering door de brute en gevoelloze afwijzing die kwam nadat zij iemand in vertrouwen hierover vertelden.
Of de abortus nu kort of langer geleden is, de heftige stressreacties die in het hier-en-nu in het lichaam van de vrouw ontstaan zijn nog net zo heftig en echt als op het moment van het uitvoeren van de procedure.
De energetische verbinding tussen moeder en het ongeboren kind wordt niet verbroken door een abortus – in tegendeel, het trauma
van de abortus veroorzaakt een ‘bevroren’ of ‘vastzittende’
energiestructuur die later door aanleidingen (triggers) in het hier-en-nu leidt tot voortdurende stressreacties.
De ontstane en veelal onderdrukte negatieve, belemmerende gedachten en angsten - bijvoorbeeld negatief zelfbeeld, schuld, schaamte, spijt, minachting, niet goed genoeg zijn, radeloosheid, niet verder kunnen leven als “vrouw”, spelen hierbij voornamelijk een hoofdrol.
Veel vrouwen moeten volgens hulpverleners verstandelijk ‘leren omgaan met’ de emotionele gevolgen van de wetenschap dat zij een leven hebben afgenomen van het ongeboren kind.
Dit verstandelijk ‘leren omgaan met’ of ‘een plekje geven’ is niet mogelijk, omdat het hier niet gaat om verstand of intellect. Het gaat om diepe gevoelens – emoties die in het lichaam van de vrouw hebben geleid tot vastzittende patronen in de vorm van automatische niet controleerbare reflexmatige stressreacties.
Deze reacties gaan het leven van de vrouw in toenemende mate beheersen en leiden tot toenemende interne druk, lagere energiebalans, onrust, verwarring, haast en radeloosheid.
Een vrouw in de praktijk zei dat zij haar arts vertelde dat zij een aantal jaren geleden een abortus had gehad en dat zij zich nu neerslachtig en soms angstig voelde. "Maak je geen zorgen" zei de dokter, "er is niets om je schuldig over te voelen – leef gewoon je leven". Was het maar zo eenvoudig...
POST ABORTUS SYNDROOM (PAS) = PTSS
De bijzonder bedreigende crisisomstandigheden waarin de vrouw verkeerd op het moment van de abortus, leiden tot heftige en oncontroleerbare emoties.
Deze situatie ontstaat bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een ongewenste en ongeplande zwangerschap, maar ook wanneer men na zorgvuldig overleg, voor medische redenen besluit om een geplande zwangerschap te beëindigen. Dit geldt in situaties met of zonder partner.
Vaak wordt deze situatie later aangeduid als Post Abortus Syndroom (PAS) en wordt er op allerlei manieren gezocht naar lichamelijke ‘oorzaken’. Zoals je uit de onderstaande lijst van verschijnselen kunt opmaken zijn de klachten niet lichamelijk, maar is er sprake van PTSS.
Het is dan ook belangrijk dat deze situatie zo spoedig mogelijk herkend wordt als PTSS en gevolgd wordt door gespecialiseerde professionele hulp.
Voorbeelden van Post Abortus Syndroom (PAS) verschijnselen;
PTSS IS GEEN (HERHAALDE) BURN-OUT
Ondanks het feit dat de bovenstaande lijst veel overeenkomsten met Posttraumatische Stressverschijnselen heeft, vechten veel vrouwen desondanks jarenlang tegen de bij hen opgeplakte labels, waarvan (herhaalde) burn-out een veel voorkomend label is. Uiteindelijk ontstaat er een onhoudbare situatie – waarna er vaak na (te) lange tijd uiteindelijk herkenning en erkenning volgt voor de verschijnselen in de vorm van gediagnostiseerde PTSS.
Het gebrek aan deskundigheid en specialisatie in PTSS en trauma bij hulpverleners veroorzaakt deze vaak voorkomende 'misdiagnose'. PTSS is zeker geen burn-out – ik heb dit eerder in een ander artikel beschreven als het nieuwe PTSS ‘Paard van Troje’.
Een burn-out misdiagnose wanneer er sprake is van PTSV als gevolg van PTSS en trauma heeft grote gevolgen en hele nare bijwerkingen voor de vrouw zelf - er gaat kostbare tijd verloren en men wordt vanzelfsprekend niet correct ondersteund naar holistisch herstel. Vrouwen belanden vaak in 'Spoor-2' trajecten, richting arbeids-ongeschiktheid – uiteindelijk kan men niets meer en raakt men totaal verward en uitgeput.
ONDUIDELIJKE HULPVERLENING
Historisch gezien ligt er een grote politieke lading op abortus. Dit, naast de eerdergenoemde onbekendheid met de traumatische gevolgen van abortus bij zorg professionals, zorgt ervoor dat het voor vrouwen (en (ex-)partners) erg moeilijk is om met iemand te gaan spreken. Een persoon die vooral zonder oordeel naar hun (levens)verhaal gaat luisteren.
Trauma ontstaat wanneer men in een situatie ervaart dat er onvoldoende positieve hulpbronnen beschikbaar zijn, waardoor de negatieve (giftige) aspecten van die situatie de overhand krijgen en er van normale verwerking van de ontstane gevoelens geen sprake is. Normaal gesproken leidt dit in ongeveer twintig procent van de gevallen tot Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) door een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS).
Echter, door het ingrijpende en lichamelijk grensoverschrijdende karakter van een abortus, durf ik vanuit de praktijk te stellen dat dit percentage na een abortus hoger ligt. Velen onderschatten dat grensoverschrijdend lichamelijk contact zoals hierbij geldt, ‘met gegeven toestemming’ aan medische professionals, de basis van ernstig trauma kan zijn. Later zal ik dit nog verder toelichten vanuit het perspectief dat er een specifieke groep vrouwen is die een aanvullend verhoogd risico heeft om PTSV te ontwikkelen.
Veel vrouwen krijgen uiteindelijk wel een label (etiket) opgeplakt – dit kan bijvoorbeeld het eerdergenoemde PAS label zijn, gecompliceerde (verlengde) rouw, algemene angststoornis, depressiviteit, paniekstoornis, of (herhaalde) burn-out.
Labels werken helaas veelal herstel blokkerend door de in het label opgeslagen negatieve socio-demografische energie. Vele vrouwen leven met een loodzware en geheime last doordat zij gedurende vele jaren hun reacties op de abortus zo goed als mogelijk proberen te onderdrukken.
Tijd en trauma en daarmee ook, tijd en PTSV, gaan niet goed samen. Het is niet per se dat het trauma van de abortus ‘complexer’ wordt, maar de tijd verergert de Posttraumatische Stressverschijnselen en daarmee de negatieve belasting in het dagelijks leven.
Complexiteit ontstaat in het lichaam door het voortdurende en te hoge stressniveau, het gevoel van onveiligheid, de ontstane onrust hierdoor en een verstandelijk niet te begrijpen verwarring. Een verwarring die ook nog eens leidt tot altijd maar 'haast' hebben en het ontstaan van negatieve situaties in de interactie met anderen.
Het vermijden van de pijn ten gevolge van een abortus veroorzaakt op een bepaald moment een onoverkomelijke en heftige crisissituatie. Dit kan korte tijd later na een abortus gebeuren, maar het kan ook twintig tot dertig jaar of langer duren voordat de pijn de onderliggende aanleiding wordt van Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV).
Voorbeelden van triggers die tot een (verlate) crisissituatie leiden;
HET VERBAND TUSSEN HOOGSENSITIVITEIT EN PTSS
Hoogsensitiviteit is een aangeboren eigenschap waarbij mensen meer subtiele informatie uit hun omgeving opnemen, die diepgaand verwerken en er ook nog eens intens(er) op reageren. Ongeveer 20% van alle vrouwen zijn hoogsensitief. Hoogsensitiviteit wordt vaak afgekort als HSP (Highly Sensitive People), of als HSP-HSS (HSP-High Sensation Seekers).
Deze aangeboren eigenschap kenmerkt een anders werkend zenuwstelsel. Je zou kunnen zeggen de zintuigen werken optimaal en deze vrouwen hebben ‘ultieme voelsprieten’ die altijd ‘aan’ staan.
Hoogsensitiviteit is trouwens geen afwijking, maar vele vrouwen weten niet van zichzelf dat ze hoogsensitief zijn en kunnen deze eigenschap daardoor niet als persoonlijke kracht in hun leven inzetten. Het wordt een bijzondere last en een belasting in hun functioneren. Men is hierdoor in heftige situaties zeker mentaal minder weerbaar. Hierdoor bestaat er vanuit de praktijk voor mij een ziekmakende 'driehoek-relatie' tussen hoogsensitiviteit <> trauma <> en het ontwikkelen van trauma en PTSS bij deze vrouwen omdat men na trauma niet in staat is om adequaat te reageren. Over de relatie tussen HSP en het ontstaan van PTSS kun je hier meer lezen.
Hoogsensitieve vrouwen (HSP) hebben een grotere kans op de eerdergenoemde burn-out 'misdiagnose' - veroorzaakt door hun bijzondere gevoeligheid voor het ontstaan van trauma en daarmee de kans op het ontstaan van PTSV.
Het lichaam is een informatienetwerk en door PTSV na abortus ontstaat er een continue stressreactie – een stressniveau wat uiteindelijk giftig (toxisch) wordt voor het lichaam, omdat er van een normale stress-herstel cyclus geen sprake meer kan zijn.
CHRONISCHE KLACHTEN
Vele vrouwen kampen hierdoor met allerlei chronische, onverklaarbare lichamelijke klachten. Nadat men het volledige ‘medische reguliere circuit’ heeft doorlopen krijgt men te horen dat er is niets 'medisch' met hen aan de hand is – dat het ‘tussen de oren’ zit, er niets aan te doen is en dat men er maar mee moet leren leven ...
Men krijgt het etiket Somatisch Onvoldoende verklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK) opgeplakt, of zoals men dit recent verzachtend heeft proberen te 'hernoemen' - Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK). Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld Chronisch Vermoeidheid Syndroom (CVS), Migraine, Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) en Fibromyalgie. Dit SOLK of ALK-etiket verwijdert hen nog verder van het pad van holistisch herstel en terugkeer naar een goede kwaliteit van leven.
Dat SOLK of ALK vaak ook mede ontstaat door een ernstig en chronisch te kort aan Vitamine B-12 wordt helaas te vaak professioneel over het hoofd gezien. Het B-12 te kort vermomt zich namelijk op talloze manieren en kan zich uiten als klachten in welk orgaansysteem dan ook.
Een SOLK of ALK-label is geen oplossing voor de genegeerde en knagende pijn van trauma na abortus – In PTSV door PTSS en trauma gespecialiseerde deskundige, empathische en professionele ondersteuning wel!
Holistisch herstel van PTSV start allereerst vanuit de basis dat de vrouw een volwaardig mens is – een mens met een 'verhaal' waar in essentie niets kapot en of beschadigd is – wel een persoon die tijdelijk verwond is en die dringend deskundige, empathische en in PTSV gespecialiseerde professionele hulp nodig heeft.
Eindeloos praten en verstandelijk benaderen vormt vaak een onderdeel van de vele manieren waarmee hulpverleners proberen om dit verstandelijk ‘op te lossen’. Deze benaderingen helpen zeer beperkt en lossen het probleem niet op, omdat het niet om verstandelijke (cognitieve) zaken gaat.
Soms worden vrouwen getraind in verstandelijke trucjes, bijvoorbeeld het omdenken van reeds geformuleerde negatieve of belemmerende gedachten. Dat dit niet werkt mag duidelijk zijn doordat de automatische, reflexmatige en oncontroleerbare stressreacties precies dat zijn – oncontroleerbaar. Op het moment dat PTSV actief wordt, is 'verstandelijk' zijn (cognitieve deel van het brein) niet meer mogelijk. Dit leidt alleen tot nog meer persoonlijk ‘falen’, een nog lager zelfbeeld en nog minder zelfvertrouwen.
Gelukkig bestaat er wel de mogelijkheid om de aanleidingen (triggers) van de stressreacties en daarmee de kern van de pijn door het trauma na een abortus holistisch op te lossen.
Continue doorlopende trauma’s bestaan niet, ook niet na een abortus, zelfs niet wanneer hierdoor een PTSS is ontstaan.
Dit is bijna ongeloofwaardig omdat er wel prikkels zijn (triggers) die voortdurende flashbacks en stressreacties veroorzaken – waardoor het lijkt alsof het trauma van de abortus voortduurt. Prikkels (triggers) en stressreacties kunnen wel degelijk beide voortduren.
Heling van trauma betekent niet dat een trauma nooit heeft bestaan. Het betekent, dat in het hier-en-nu, het trauma niet langer het leven beheerst, omdat door het effectief oplossen van de triggers – de stressreacties niet meer kunnen ontstaan.
Door het gebruik van onderbouwde en vooruitstrevende interventies kunnen de aanleidingen (triggers) van de stressreacties waardoor men belast is na de abortus opgelost worden en daarmee ook de hieraan gekoppelde Posttraumatische Stressverschijnselen door PTSS en trauma.
De belasting van de abortus en de latere ontstane trauma’s is hiermee opgelost doordat de stressreacties niet meer kunnen ontstaan. Hierdoor is ook de PTSS opgelost.
Leven met PTSS en Trauma na een abortus in welk stadium dan ook is niet leven, maar overleven. Een hersteltraject is zo ontwikkeld dat je integraal en holistisch kunt herstellen van je Posttraumatische Stressverschijnselen (PTSV) en verder kunt leven met een goede kwaliteit van leven!
Herken jij jezelf of een dierbare in dit artikel? Neem dan vrijblijvend en vertrouwelijk contact op voor een gratis kennismakingsgesprek.
Je kunt contact opnemen door het invullen van het contactformulier op de PTSS Voorbij website.
Neem de regie over je gezondheid en je leven terug of geef het als cadeau aan een dierbare – en vergeet niet dat er ook voor jou of voor je dierbare een passend hersteltraject is!