Doorlopende trauma’s bestaan niet – Triggers die flashbacks en voortdurende stressreacties veroorzaken wel!

We moeten hier meteen een bijzonder goed onderscheid maken tussen een stressfactor (aanleiding, ofwel trigger genoemd) en de uiteindelijke stressreactie (emotie, belemmerende overtuiging, fantasie in de vorm van angst, etc.).

Stressoren (triggers) en stressreacties kunnen wel degelijk beide voortduren.

Een trauma kunnen we dan ook beschouwen als een vastzittende, ook wel een ‘bevroren reactie’ genoemd op een vroegere stressfactor. Wanneer wij te maken hebben gehad met ‘overweldigende’ stressoren – te groot voor ons om op dat moment aan te kunnen – kan dit hierdoor geleid hebben tot trauma’s.

Een flashback is dan ook een opgeslagen en steeds weer herhalende reactie. Het heet ook niet voor niets een ‘flashback’ (herbeleving) en niet een ‘flash-forward’ (vooruit beleving).

Het gaat dus altijd om een reactie op een stressfactor die al gebeurd is – die ertoe leidt dat je ineens weer een automatische en reflexmatige reactie krijgt.

Er zijn drie categorieën, soorten angstaanjagende ‘flashbacks’;

1.    Visuele flashbacks – beelden die herinneren aan de oorspronkelijke overweldigende traumatische ervaring.

2.    Somatische flashbacks – lichamelijke sensaties – ongemak, of pijn in een gedeelte van het lichaam.

3.    Emotionele flashbacks – emoties in de vorm van b.v. plotse woede-uitbarstingen, intens gevoel van verlatenheid en eenzaamheid, maar ook bijvoorbeeld extreme dreiging.

Ik zal hieronder een korte beschrijving geven van deze drie ‘categorieën’ van flashbacks – er is er namelijk een die tamelijk onbekend is, maar wel het moeilijkst is om te hanteren.

Visuele flashbacks

Als gevolg van een trigger (een gebeurtenis die een individu, bewust of onbewust, herinnert aan zijn oorspronkelijke overweldigende traumatische ervaring) voelt iemand met PTSS zich alsof de traumatische gebeurtenis (of aspecten van de traumatische gebeurtenis) zich in het 'hier en nu' weer opnieuw afspelen, waardoor hij of zij door een gewelddadige overname van zijn of haar bewuste geest, gedwongen wordt het trauma in het heden te herbeleven in de vorm van visuele beelden.

Somatische flashbacks

Naar aanleiding van een trigger voelt iemand met PTSS lichamelijke sensaties, ongemak of zelfs acute pijn in het lichaamsgebied wat door het oorspronkelijke trauma is aangetast. Er is geen aanwijsbaar andere oorzaak, bijvoorbeeld een ziekte, of ander letsel wat de oorzaak van deze sensatie zou kunnen zijn.

Een somatische flashback leidt tot een lichamelijke uiting op basis van de innerlijke psychologische onrust – dit zorgt ervoor dat iemand met PTSS de lichamelijke gevoelens die men in het verleden heeft gevoeld, opnieuw herbeleeft in het ‘hier-en-nu’.

Emotionele flashbacks

Dit zijn de meest ingrijpende en moeilijkst te hanteren flashbacks. Voor degene zelf met PTSS, maar ook zeker voor de omgeving. Je hoort maar zelden dat men hier specifiek over spreekt, terwijl het zo belangrijk is om hier kennis van te hebben als je PTSS hebt (of wanneer je iemand in je omgeving hebt die PTSS heeft).

Wanneer iemand een emotionele flashback heeft op basis van een trigger, ervaart men onverwacht een niet te controleren emotie, die als het ware het lichaam ‘overspoelt’. Dit is de emotie die men destijds ook ervaren heeft toen het oorspronkelijke trauma ontstond.

Wanneer deze emoties echter getriggerd worden (bijvoorbeeld door een autoriteitsfiguur die op onbewust niveau herinnert aan zijn of haar misbruikende vader) is het mogelijk dat men zich niet bewust is van dit verband tussen de  huidige emotionele toestand (getriggerd door de autoriteitsfiguur) en de emotionele toestand die hij of zij ervaarde tijdens de vroegere traumatische ervaringen. Kortom, emotionele flashbacks houden in dat het individu gedwongen wordt om de emoties die voortkomen uit de gebeurtenissen van zijn of haar traumatische verleden te herbeleven, vaak intens en visceraal.

Voorbeelden van emotionele flashbacks zijn woede-uitbarstingen, intens gevoel van verlatenheid en eenzaamheid, maar ook

bijvoorbeeld een extreem gevoel van bedreiging. Na het

ontstaan kunnen deze krachtige emoties wel uren

en in sommige gevallen wel langer

(soms wel weken) voortduren.

Emotionele flashbacks hebben dan ook betrekking op het deel van de hersenen dat de Amygdala wordt genoemd. Dit deel is betrokken is bij onze vecht, vlucht, bevries en flauwvallen reacties op waargenomen of echt gevaar.

Ik heb al eerder genoemd dat het een gewelddadige overname is van de bewuste geest en er dus op dat moment niets, maar dan ook niets aan gedaan kan worden, omdat ‘normaal’ nadenken niet meer aan de orde is. Omdat dit herhaaldelijk gebeurt wordt de Amygdala uiteindelijk hyperactief en hypergevoelig hiervoor en ontstaat er een constante staat van alertheid.

Dit maakt de emotionele flashback dan ook tot de aller moeilijkst te hanteren flashback, omdat de trigger vaak buiten het bewustzijn ligt en men dus niet eens weet ‘waarom’ men zich plots zo is gaan voelen – bijvoorbeeld gewoon tijdens een gezellig gesprek met iemand. Dat het daarna ook niet snel verdwijnt maakt het bijzonder onaangenaam

en bijna niet te hanteren.

Met professionele hulp door een vooruitstrevend hersteltraject, waarbij op natuurlijke (niet geforceerde) manier de eerdergenoemde triggers, of vastzittende, ‘bevroren’ reacties door vooruitstrevende interventies effectief opgelost worden, kun je er weer helemaal bovenop komen.

Opgelost is opgelost. Nee je kunt dan wel de diagnose PTSS hebben gekregen – ‘kapot’, 'verstoord' of ‘gestoord’ ben je niet. Je bent wel (tijdelijk) verwond.

Blijf eerlijk tegen je gevoel en blijf vooral geloven in jezelf en in je eigen herstel!

Er is een oplossing, ook wanneer je al lange tijd last hebt van PTSS en trauma verschijnselen, je eerdere behandelingen hebt gehad, of men je misschien zelfs verteld heeft dat je 'uitbehandeld' bent.

Hoe langer PTSS en trauma-verschijnselen actief blijven, hoe complexer de situatie wordt - voor degene met PTSS, maar ook voor de omgeving.

Ja, tijd is van groot belang - zeker ook bij herstel van PTSS en Trauma.

Herken je jezelf en/of een dierbare in het bovenstaande?

Neem dan vrijblijvend contact met mij op voor een gratis kennismakingsgesprek.

Dan kunnen we samen kijken hoe ook jij, of je dierbare weer versneld goede kwaliteit van leven kan krijgen en PTSS en trauma effectief achter je kunt laten.

Je kunt contact opnemen via het contactformulier.

Gun het jezelf en of je dierbaren!